• در بحران همه گیری کرونا چطور مجموعه ها را گندزدایی کنیم 

  •             

  •  

    حفاظت کنندگان در مورد ابهامات نگهداری منابع در زمان کووید 91 نظر می دهند نویسنده: لارا ایون 72 مارس 7272 ترجمه شده توسط نازنین حقیقی[1]

    ایمنی کتابخانه ها هم برای کتابداران و هم مراجعان اهمیت دارد .اما در زمان همه گیری کنونی کووید – 91، سوالاتی درباره چگونگی انجام این کار – به ویژه زمانی که بحث در مورد منابع و سطوح است – جواب های سختی دارد.

    این وضعیت، موقعیتی پیش بینی نشده است. حفاظت کنندگان، که در شناسایی آسیب و مرمت آن تجربه دارند، می گویند اطلاعات تاریخی درباره گندزدایی منابع کتابخانه وجود ندارد. با وجود شواهد نامعتبر در مقاله ای که در مجله Smithsonian در سال 9191 چاپ شد، ایوان نایت ،متخصص حفظ آثار در کمیته نمایندگان کتابخانه های ماساچوست، می گوید اطلاعات تاریخی بسیار اندکی در دسترس است. او بیان می کند : "هیچ اطلاعاتی از اپیدمی های گذشته چاپ یا به اشتراک گذاشته نشده است".

    همچنین این موضوع چالشی برای زیر و رو کردن تحقیقات رو به افزایش است. مطالعه ای که در ژورنال عفونت بیمارستانی در ماه ژانویه منتشر شد گزارش داد ویروس های کرونا شبیه سارس – کوو – 9 ، که عامل کووید – 91 است، می توانند در بعضی سطوح غیر زنده )مثل فلز، شیشه، و پلاستیک( به مدت 1 روز و روی کاغذ برای 4 یا 5 روز مقاومت کند. در همین حال، اطلاعات کنونی از موسسات ملی سلامت بیانگر آن است سارس – کوو – 9 در ذرات هوا تا 3 ساعت، روی مس تا 4 ساعت، روی قفسه تا 94 ساعت، و روی پلاستیک و فولاد ضد زنگ شاید فقط 9 تا 3 روز ماندگار است.

    همه گیری چالش های فلسفی نیز به دنبال دارد. جیکوب نادال، مدیر حفاظت از آثار در کتابخانه کنگره) LC(، که از روز 99 مارس به روی مراجعان بسته شد و برنامه ها را تا 99 "می" لغو کرده است، عنوان می کند: " تطبیق نیازهای بهداشت عمومی این همه گیری با رسالت ما دشوار است. دردآور است که می بینیم چگونه این بیماری ما را وادار می کند درست زمانی که می خواهیم پیش روی کنیم، عقب نشینی کنیم".

    زمان بهترین ضدعفونی کننده است.

    با این حال، عقب نشینی شاید بهترین دفاع در برابر یک خطر همچنان تهدید کننده باشد .آسان ترین، امن ترین، و ارزان ترین ضد عفونی کننده زمان است. نایت می گوید: " این همه گیری موقعیتی خاص برای اغلب حفاظت کنندگان است، پس ما عموما" چیز زیادی درمورد ضدعفونی، و به طور خاص این ویروس، نمی دانیم. دیدگاه ما این است که پیشگیری، یا اقدامات بازدارنده ،بهترینند". 

    فلچر دورانت، مدیر حفاظت و نگهداری کتابخانه های جرج آ. اسمترز در دانشگاه فلوریدا، پیشنهاد می کند که تمام کتابخانه ها توصیه های 91 مارس ALA )انجمن کتابخانه های آمریکا( برای بستن کتابخانه ها به روی مراجعان را در پیش گیرند. او معتقد است: " ایزوله کردن برای حداقل 94 ساعت، و ترجیحا" 94 روز، بهترین ضدعفونی کننده است. این کار به سادگی بهترین و امن ترین کاری است که ما به عنوان کتابدار در این زمان می توانیم انجام دهیم". دورانت می گوید این امر برای حفاظت از کتابخانه ها و نیز مراجعان است ." کتابخانه ها می توانند محیطی پرخطر برای شیوع این بیماری باشند، که علاوه بر اثرات مستقیم بر سلامت، می تواند از اطمینان مراجعان به کتابخانه ها بکاهد".

    این همچنین بدین معنی است که کتابخانه ها باید برای بسته ماندن تا زمان رفع خطر ابتلای مراجعان برنامه ریزی کنند. نادال می گوید: " ما اولین کسانی هستیم که می گوییم اطلاعاتی نداریم که توصیه هایی درباره ویروس شناسی، باکتری شناسی، یا موارد پزشکی ارائه دهیم. قرنطینه تا زمان از بین رفتن این ویروس بهترین برنامه است". 

    نظافت و گندزدایی

    به هر صورت، بعضی کتابخانه ها ماموریتی دارند که قرنطینه کامل را غیر ممکن می سازد. برای مثال کتابخانه کنگره همچنان از کنگره هنگام فعالیت پشتیبانی می کند، که لازم است برخی کتابداران در کتابخانه باشند. بعضی دیگر از کتابخانه ها در حال ارائه خدمات هستند درحالی که تحویل منابع به مراجعان بیرون از کتابخانه صورت می گیرد. یعنی روش های گندزدایی تضمین می شوند   .

    سطوح سخت داخلی، شامل روی میزها، دستگیره های در، جعبه تحویل کتاب، و کامپیوترها، باید به طور اصولی تمیز شوند. متخصصان همچنین بیان می کنند که هد ست های واقعیت مجازی به عنوان عامل خطر مورد استفاده قرار نمی گیرند، و کتابخانه ها باید استفاده از آنها را به تعویق بیاندازند. نادال می گوید: "در صورت امکان، از خدمات نظافت تخصصی استفاده کنید که آموزش دیده اند و تجهیزات حفاظت شخصی مناسب برای انجام این کار دارند. اکنون زمان احتیاط است". 

    هر کتابداری که در کتابخانه کار می کند، به خصوص هنگام تحویل کتاب ها یا هر وسیله مشترک در کتابخانه، باید به طور کامل دست ها را بشوید. نادال عنوان می کند: " هیچ مطالعاتی وجود ندارد که به ویژه پاسخ این سوال را بدهد که ویروس کرونا تا چه حد ممکن است از معمول ترین منابع کتابخانه، )از قبیل( کاغذ پوشش دار و بدون پوشش، روکش پارچه ای کتاب، جلد پلی استر کتاب  قابل انتقال باشد. ما باید به دنبال اطلاعات با کیفیت باشیم و آن ها را به دقت ارزیابی کنیم تا تصمیم بگیریم برای هدف خاص ما چقدر کاربرد دارد". 

     

     

    جلوگیری از آسیب به منابع

    نایت می گوید کتابداران باید هنگام استفاده از محلول های تمیز کننده روی کتاب ها و سایر منابع آسیب پذیر کتابخانه احتیاط کنند. او می گوید:" من اطلاعی از " کم ضرر ترین"  تمیز کننده یا ضدعفونی کننده، به خصوص برای هر شی با ارزش ماندگاری مشخص ندارم". او توضیح می دهد که آسیب هایی که تمیز کننده ها و ضدعفونی کننده های مایع به کتاب ها می زند شامل آسیب آب و صدمه به جلد و شیرازه کتاب است. او اضافه می کند:" کتاب هایی که پوشش پلی استر یا پلی اتیلن دارند بهتر تمیز و ضدعفونی می شوند، و جلدهای پارچه ای قوی شاید بتوانند تمیزکاری بیشتر را تحمل کنند. اما باز هم اگر یک نفر تصمیم به تمیز کردن و ضدعفونی مجموعه ها دارد ،باید بداند و بپذیرد که آسیب به مجموعه اتفاق می افتد".   

    شواهدی وجود دارد که به هر حال روش های مشخصی موثر نیستند. دورانت می گوید: " برداشت های نادرست معمول این است که اسپری کردن یا پاک کردن سطح بیرونی یک کتاب با لیسول، الکل، یا سفیدکننده برای از بین بردن ویروس در تمام قسمت های آن کتاب کافی است". 

    اشعه ماوراء بنفش نیز به دلیل شدت بالایش خطری بالقوه برای منابع مجموعه است. و چون نمی توان از تابش اشعه به هر صفحه اطمینان حاصل کرد، این تلاش می تواند بیهوده باشد. دورانت می گوید: "به این نتیجه رسیده اند که تشعشع میکرب کش اشعه ماوراء بنفش هنگام تابش 5-9 میلی ژل در سانتی متر مربع) 9mJ/cm( موثر است. به هر صورت، برای اینکه این تابش موثر باشد، باید به صورت کامل باشد. )که( تقریبا" در مورد کتاب های جلد شده غیر ممکن است. تاثیر این کار به طور یقین به اندازه جدا گذاشتن کتاب ها برای حداقل 94 روز نیست". 

    با این همه همچنان که کتابخانه ها در حال آموختن روش های جدید نگهداری و حفظ منابع هستند، برخی موارد ثابت باقی هستند. نادال بیان می کند: " این زمان خوبی است که در مورد نقش کتابخانه ها به عنوان مسئول حافظه و فرهنگ اندیشید. ما برای مدت زمانی بسته هستیم و اصل اخلاقی خدمات مستمر این مساله را دشوار می کند .قرنطینه و عدم امانت منابع سخت است .

    اما ما حافظان یک تاریخ طولانی هستیم، و اکنون مهم ترین وظیفه ما اطمینان از این مورد است که آینده ای طولانی برای دانش و خلاقیت، که برای حفاظت به ما سپرده شده است، در پیش است".   

    [1] . کارشناس ارشد زبان و ادبیات انگلیسی، کارشناس بخش نرم افزار کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه شهید بهشتی 

  •  
  • دانلود فایل  PDF شیوه نامه کتابخانه در ایام کرونا